Tôi không phải là đứa gan dạ, tài giỏi lại càng không nhưng tôi luôn cho rằng mình thông minh, sự thông minh sẽ giúp con người ta bình tĩnh và phản ứng đúng mực trước những bất ngờ xảy đến.
Từ lúc 5 tuổi, bà già luôn dặn dò tôi mỗi lần trước khi ra khỏi nhà đi chơi vào mỗi tối vài điều mà tôi không muốn cũng phải thuộc nằm lòng.
- Đi chơi tối có ai gọi tên mà không thấy người thì không được thưa lại.
- Gặp người lạ không thấy mặt vào buổi tối, hãy nhìn chân của họ.
Thuộc và hiểu là hai phạm trù khác nhau, bạn học thuộc lòng một bài thơ nhưng cho đến già bạn vẫn không hiểu được ông tác giả nói về điều gì, chuyện này cũng bình thường đúng không ?
Tôi định đẩy cái phên tạm gọi là cửa để vào cổng nhà nhưng nghĩ thế nào, tôi ngẩng đầu quay sang nhìn, trước mặt tôi cách chừng 2m, người phụ nữ vẫn đứng im ở đó, mái tóc dài có vài sợi phất phơ theo gió, nón lá để trước ngực, mặc váy màu tối dài chấm đất nên tôi không thể nhìn thấy chân của chị ta. Từ hôm qua về đây, tôi cũng thấy nhiều cụ bà mặc váy hoặc cái quần màu đen có ống rất rộng giống như váy nên tôi cũng không bận tâm.
- Chào chị ạ. Có việc gì không chị ơi ?
Chị ta cao chừng 1m6 hoặc hơn, còn tôi thì thấp, bóng trăng treo lơ lửng phía sau lưng chị ta nên tôi chỉ nhìn thấy một bên gò má trắng dường như đã được trang điểm. Nhưng chắc không phải là ma, dù sao ma cũng mặc đồ màu trắng và bay lơ lửng cơ mà.
- Em trai cho chị gói xôi được không ?
Giọng thiếu nữ trong veo cất lên, trên tay tôi đúng là có 2 gói xôi thật, cho một gói cũng không sao.
- Xôi này cũng nguội rồi, em mang từ đám cỗ về, chị thích ăn thì em cho.
- Chị hỏi vậy thôi.
Giọng cười khúc khích, nón lá kéo lên che mặt, chẳng che thì tôi cũng không nhìn thấy. Tôi có đèn pin, muốn xem mặt thì thiếu gì cách nhưng có vẻ không lịch sự lắm, đứa trẻ ngoan không nên soi đèn pin vào mặt người lớn.
- Ngày mai em trai mua hộ chị bó hoa được không ? Chị gửi tiền.
- Em mới về đây chơi, em không biết hoa bán ở đâu cả. Tôi có ý muốn từ chối.
- Vậy mai đi chơi mà gặp ai bán hoa thì mua hộ chị một bó với nhé.
- Cũng được ạ. Tôi gật đầu rồi hỏi - Mà xôi chị có lấy không ?
- Không ! chị thích bánh đúc hơn. Nhớ mua hoa hộ chị với nhé.
- Được ạ, nếu gặp em sẽ mua hộ, mà nhà chị ở đâu ?
- Chị tên là Ngọc Hoa nhé, cứ mua hộ chị rồi chị đến lấy, nhà chị ngay gần đây thôi.
Ah, một cái tên ấn tượng đấy, mấy năm nay tôi chỉ thấy mấy đứa con gái cùng lớp bạn hay những người xung quanh là "Thị Hoa" hay "Thị Bông" thôi, cái tên nghe kêu ghê luôn. Tôi nghĩ vậy rồi tự cười, cũng không hỏi thêm nữa, người ta nhờ giúp được thì giúp thôi, việc này cũng không có gì là khó khăn.
GÂU ! GÂU ! GÂU !
Tiếng chó trong xóm sủa văng vẳng từ đâu vọng tới, có cả tiếng chó nhà ai tru lên từng hồi, thoáng chốc cả khu râm ran tiếng chó, con nọ nối con kia sủa vang.
- Thôi cứ vậy em nhé ! Chị có việc phải đi.
- Vâng.
Tôi đẩy cửa cổng ra, toan bước vào thì quay lại nhìn thêm lần nữa nhưng không còn thấy ai ... tiếng chó sủa cũng im dần.
- Người kì lạ, xin xôi không lấy rồi lại nhờ mua hoa, các chị ở quê cũng thật khác người.
Tôi lẩm bẩm một mình rồi quẹt diêm thắp ngọn đèn dầu, để lên cái tủ gỗ cũ kĩ ở góc tường, khép cửa lại rồi lên giường, trẻ con nên đi ngủ sớm, giá như có cái đài cassette thì tốt biết mấy, mở đài nghe ngủ sẽ dễ hơn.
.....
Chắc có lẽ gần nửa đêm mẹ tôi về chợp mắt một chút, 4 giờ sáng là phải có mặt ngoài nghĩa trang, việc bốc mộ phải hoàn thành trước khi những tia nắng đầu tiên của ngày mới chiếu rọi khắp nơi.
Với bản tính tò mò, tôi cũng dậy và cố chen chân len lỏi giữa những người lớn đứng xung quanh cái huyệt để xem người ta khi chết đi rồi chôn vào lòng đất sẽ như thế nào, khi nắp quan tài được mở ra, tiếng than khóc của phụ nữ trong đó có mẹ tôi vống lên trong nhang khói nghi ngút.
- Ối bố ơi, sao bố lại chết sớm thế này !
- Ối chú ơi, sao chú lại bỏ chúng cháu mà đi !
- Ơi bố ơi, ngày nào bố còn lên thăm con con mà giờ đây sao chỉ còn nắm xương bố ơi ....
Nghe đến là thê lương, sầu thảm.
Kí ức của tôi về ông ngoại không nhiều, tôi nhớ lúc ông chết thì tôi mới hơn 4 tuổi, tôi và mẹ về đến quê thì ông đã được phủ khăn lên mặt, nằm thẳng trên giường với 2 ngón chân cái buộc vào nhau bằng một miếng vải trắng.
Phải nói rằng tục lệ bốc mộ, tắm rửa bộ xương người rồi chuyển sang một cái tiểu sành thật sự là đáng sợ, thử thách thần kinh mạnh và không dành cho kể yếu tim, thời hiện đại bây giờ người ta dùng phương pháp thiêu nhiều hơn. Tôi còn nhớ cách đây vài năm, lúc bà trẻ nằm viện cứ một mực dặn con cháu phải chôn chứ không được thiêu vì thiêu sẽ rất nóng ?! "đứa nào trái lời tao hiện hồn về bóp cổ chết !" May quá, bây giờ bà trẻ vẫn sống khỏe, tiền nhỏ tiền to không nhầm một đồng cắc nào, có lẽ kĩ năng đếm tiền nhiều năm đã ăn vào máu mất rồi.
6h30 sáng, đoàn người lững thững trở về làng, đến đầu làng có vài người xuống bến nước rửa lại chân tay một lần nữa còn tôi đi sau mẹ. Nãy mẹ tôi khóc nhiều, gào rất to mà bây giờ giọng ráo hoảnh, chỉ có đôi mắt hơi đỏ một chút.
- Con ăn bánh đúc không ?
Mẹ tôi chợt quay lại hỏi.
- Con cũng chưa muốn ăn lắm.
- Ăn tạm đi con ạ, cỗ bàn cũng phải 10h mới ăn, tí nữa mẹ bận.
- Vâng, thế cũng được.
Sân đình buổi sáng có nhiều gánh hàng bán đồ ăn như thịt heo, bún riêu, cháo ... chợ quê đầu làng vậy mà cũng có nhiều thứ hàng quán. Mẹ tôi đưa tôi đến một gánh hàng bán bánh đúc nóng, trả tiền trước rồi rảo bước đi. Đến bây giờ tôi cũng không hiểu sao mình có thể ăn khi vừa tham gia quan sát việc bốc mộ từ đầu đến cuối.
Tôi sực nhớ chị gái tối qua có nói thích ăn bánh đúc nên tôi mua thêm một cái mang theo, đến lúc cầm gói bánh trên tay tôi mới ngớ người ra là chị ta đâu có dặn mua cái này, sáng sớm đi mua đồ ăn cho người không quen có vẻ không hợp lý lắm, tôi đứng lưỡng lự một hồi nhưng rồi tặc lưỡi bỏ đi.
Bước độ hơn mươi bước chân, rẽ phải bắt đầu con đường chính của làng thì ...
Tôi nhìn thấy người bán hoa !
... Đúng vậy đấy, nhưng chỉ có một bó hoa màu trắng đựng trong cái xô bằng sắt đặt dưới đất, bên cạnh là chiếc xe đạp thồ đang dựng dựa vào bức tường của một căn nhà, chủ của "vựa hoa" là một bác lớn tuổi, đội nón cối, khăn mặt vắt trên vai.
- Bao nhiêu tiền bó hoa này thế bác ?
- À, 1000đ cháu ơi.
Tôi còn có 500đ, hôm qua mua kẹo, nãy lại trả tiền bánh đúc nên bây giờ chỉ còn từng ấy, mua kẹo mút thì được.
- Vâng, cháu cảm ơn.
Tôi đi được vài bước thì bị gọi giật lại.
- Này ! Này ! Cháu sao lại không mua thế ?
Bác vẫy tôi, tôi đứng quay lại.
- Mua đi cháu, bác để rẻ cho.
- Cháu chỉ còn 500đ. - Tôi móc trong túi 3 tờ tiền ra như để chứng minh lời mình nói.
- Ừ thì 500đ, đây lấy đi, hoa này còn tươi roi rói về cúng là đẹp lắm đấy !
Tôi đỡ bó hoa nhỏ màu trắng được dúi vào tay còn tiền bác ấy đã nhanh chóng cầm lấy, rất nhanh gọn, bác ấy treo cái xe lên xe rồi dắt đi như kiểu sợ tôi đổi ý.
- Ơ kìa !
Tôi đâu mua hoa cúng, tôi không biết gì về hoa, chỉ biết hoa là hoa mà thôi, giờ mua hộ người ta sao lại là hoa cúng ? Hoa cúng chỉ dành cho người chết mà thôi, đứa không thông minh cũng hiểu điều này.
Đúng là dở hơi !
Tôi cúi nhìn, hết nhìn gói bánh đúc rồi lại nhìn bó hoa và cảm thấy bị lừa dối, tôi đã tiêu những đồng tiền cuối cùng làm những việc vô nghĩa rồi.
Thôi !
Mang về làm hoa cúng cũng được, đằng nào hôm qua chỗ cái miếu ấy chưa có hoa. ***
Tôi đi vào ngõ nhỏ nhà mình, ngõ rộng chừng gần ba mét và có vài đoạn rẽ, hai bên đều có rặng tre gai, hầu như nhà nào ở làng này cũng có bụi tre gai, kiểu như mặc định vậy, việc có bụi tre sẽ giúp người ta có vật liệu xây dựng nhà, bếp khi cần, sau này khi bê tông hóa mọi thứ thì những bụi tre bị phá bỏ đi, thay thế bằng những bức tường gạch đơn không trát xi măng.
Tôi thấy một ông cụ khá cao lớn, mái tóc bạc thưa thớt, vầng trán cao và khoảng bảy mươi tuổi đang đứng ở cổng một căn nhà phía bên phải của ngõ khi vừa mới qua đoạn rẽ.
- Cháu chào ông ạ!
Tôi hơi cúi đầu lễ phép chào hỏi.
Bố tôi dặn rằng về quê, gặp người lớn phải chào hỏi lễ phép vì hầu như tất cả mọi người đều có họ với nhà mình, bố tôi dặn dò như vậy là để nhắc tôi thôi, chứ tôi luôn biết cách thể hiện là một đứa trẻ ngoan phải như thế nào. Việc chào hỏi này không phải giả tạo, nó là thật tâm, bởi vì chỉ có thế tôi mới nhận lại được cái nhìn đầy thiện cảm của người lớn.
Từ lúc bé cho đến khi lớn, tôi chỉ duy nhất một lần bị trừng phạt vì tội không có ý tứ. Hồi tôi sáu tuổi, người quen đến chơi cho hai anh em tôi bánh, bố chưa đồng ý nhưng tôi và em trai đã nhận lấy, cũng không cảm ơn một lời, khách về thì hai anh em bị trói dựa vào hai cây cau, trời nắng chang chang, bà xót cháu mẹ xót con nhưng anh em tôi vẫn bị trói đứng đó cả tiếng đồng hồ, việc này làm tôi ấn tượng mãi không thôi.
- Chào cháu! Cháu con nhà ai nhỉ?
- Cháu con bố K., cháu ông H. ạ!
- A, thế là cháu về giỗ ông ngoại đấy hả? Cháu là lớn?
- Cháu là lớn, sắp lên lớp bốn, dưới cháu còn hai em ạ!
Cuối mỗi câu, đều có chữ "ạ", nếu bây giờ gặp trẻ con mà mỗi câu đều có "ạ" như vậy thì tôi thấy ngứa ngứa trong người, vì có vẻ nghe không được tự nhiên.
- Lớn chừng này rồi cơ à? Tốt! Tốt! Tí nữa ông cũng lên đám cỗ đây. Khi nào lên lại Hòa Bình cháu nói ông S. gửi lời hỏi thăm hai bà nhé!
- Vâng!
- Sao cháu không ở trên đám mà lại mang hoa đi đâu đây?
- A, ông cho cháu hỏi... - Tôi sực nhớ ra - Khu nhà mình có chị nào tên Hoa không ông?
- Hoa à? - Ông cụ S. nheo mắt một hồi - Khu này ông nhớ là không có ai tên như vậy, kể cả đám trẻ con, sao thế cháu?
- Con gái khu này không có con nhà nào tên như thế đâu cháu, hay cháu nghe nhầm tên con Thoa nhà T.?
- Dạ... Có lẽ thế ạ! Thôi cháu chào ông cháu đi ạ!
Nhầm thế nào được mà nhầm, hẳn là tên Ngọc Hoa cơ mà, hay bà chị nào thấy mình mới về chơi nên chọc ghẹo nhỉ?
Tôi bước tiếp về nhà...
Ông S., ông cụ tôi vừa mới gặp ấy là một người tốt tính, ông có mấy người con trai thì tám năm sau tôi có cơ hội biết mặt đầy đủ trong... đám tang của chính ông. Ông không chết vì tuổi già sức yếu mà bị giết bởi hai thanh niên người làng. Tôi cũng có chơi với hai đứa đó, thậm chí một đứa khá thân vì có chung sở thích đọc truyện tranh, thằng này tên tục là Cu N. và nó bị tử hình năm 2004, còn thằng kia nhận mười tám cuốn lịch, bây giờ chắc cũng đã ra tù. Chúng nó đột nhập vào nhà ông S. lúc đêm để ăn trộm nhưng bị phát hiện, đã dùng chày giã cua đập gần nát đầu của ông chỉ vì xem phim thấy công an có thể từ võng mạc của người chết biết được hung thủ là ai. Nhưng hai đứa lại không trộm được bất cứ thứ gì trong khi một túi đầy tiền vừa bán đất được treo ngay trên cây cột chỗ ông S. bị sát hại. Vụ án rúng động làng quê yên bình này có đưa tin nhiều trên báo An Ninh Thủ Đô, báo An Ninh Thế Giới khoảng tháng Bảy năm 2001 nhưng tôi biết nhiều hơn báo, hàng xóm mà.
Nhưng đấy là chuyện của những năm sau này.
*** Gói bánh đúc được để trên cái đĩa trắng nhạt với hoa văn màu lam sau này bọn trộm đã gián tiếp cho tôi biết đây là một cái đĩa cổ, tôi lấy trong cái tủ cũ kĩ ở góc tường, còn bó hoa tôi để ngay trên đất, rất tiếc tôi không thể lấy lọ hoa trên ban thờ ra dùng được, mấy tháng trước tôi đã ngu một lần hại bố tôi suýt bị bắn chết, kinh nghiệm luôn có được từ những thất bại hoặc ngu dốt mà ra.
Ba cây hương được cắm bên cạnh đĩa bánh, tôi vái ba lần rồi đứng lên, đúng lúc ấy tôi thấy lửa bùng cháy từ dưới lên làm hương cháy ngùn ngụt!!! Tôi lại ngồi xuống chăm chú nhìn, rồi lại chạy vào nhà lấy thêm ba que hương khác ra đốt tiếp. Lần này thì phải rất lâu mới cháy hết.
***
Như tôi đã nói, sau đám giỗ thì phần xôm nhất có lẽ là ở sới bạc được tổ chức trên mấy tấm chiếu trải trong nhà. Ở làng này nếu thấy bà già tám mươi tuổi miệng nhai trầu tay đặt lệnh có lẽ không lạ lẫm, cờ bạc nó ăn vào máu mất rồi.
Bố tôi lại không chơi môn thể thao trí tuệ này còn tôi thì tò mò vì lần đầu trong đời thấy đông người lớn chơi ăn tiền như thế, rất nhiều tiền, từng xấp Mười nghìn đồng to to, màu đỏ đỏ có thể mua nhiều kẹo hoặc súng phun nước, thậm chí có thể mua được luôn khẩu súng colt bắn đạn diêm nổ ra khói lửa luôn, đám bạn tôi đã có đứa có và khoe, mê lắm, xịn hơn súng phun nước nhưng nó bảo tận Mười hai nghìn đồng, thế là nhiều đấy. Mải chen vào xem, tôi bị ngã vào người đang ngồi phía trước.
- Đm! Đứa nào đây?
- Cháu... Cháu xin lỗi ạ!
- A! Con nhà K. hả? Ở đây làm gì, đi ra ngoài chơi!
Người ấy vừa quát vừa dúi đồng Năm nghìn đồng vào tay tôi rồi phẩy phẩy ra ý đuổi đi. Tôi bị kéo ra ngoài, cầm tiền trên tay nhưng vẫn ngơ ngác, tôi tìm mẹ tôi và đưa cho mẹ tiền, tôi sợ bị bố tôi mắng.
- Tiền ai cho con?
- Cái chú có kính đen gài trên đầu cho con, con ngã vào chú ấy nên bị chửi, lại cho con tiền nữa!
Mẹ tôi đi tới ngó nhìn để xem là ai rồi quay trở ra.
- Chú Q. bạn bố mày chứ ai, chú cho thì cứ cầm lấy không sao!
Vừa bị chửi vừa có tiền, lần đầu tôi thấy, tôi có thiện cảm với chú ấy liền.
Xem hồi lâu tôi đã hiểu luật chơi và thấy cái trò này dễ quá (Vâng! Bao người đã bán nhà hay vào tù vì thấy dễ đấy ạ!), chỉ cần đặt trúng bên là sẽ được tiền, thế này sao bố tôi không chơi mà chơi đề làm gì nhỉ?
Dù sao Năm nghìn đồng này cũng chẳng phải của mình, hay là...?
Tôi đã biết mùi cờ bạc như vậy đấy, tôi chỉ mới hơn 8 tuổi, số tiền thắng lên đến Ba trăm hai mươi nghìn đồng thì phải nghỉ chơi vì mẹ tôi đã nhanh chóng biết được con trai mình cầm nhiều tiền. Cách chơi của tôi rất đơn giản, đặt tiền ở mặt lẻ (tôi thích số lẻ nên sau này bán cái gì cũng là số lẻ, nhìn có vẻ nó thật hơn số chẵn) và cứ đánh tất cả số tiền mình thắng ván trước, dù sao Năm nghìn đồng cũng không phải của tôi nhưng sáu ván liên tiếp đều mặt lẻ.
Tôi chỉ được cầm có Hai mươi nghìn, số còn lại mẹ tôi giữ hộ đến bây giờ vẫn chưa trả.
Mẹ tôi bảo:
- Ông ngoại phù hộ con đấy!
Ai phù hộ cũng được cả, tôi có tiền mua khẩu súng colt quay nổ "bép bép" là tuyệt rồi.
Tối hôm ấy là tối cuối cùng ở quê, ngày mai sẽ trở lại Hòa Bình, cũng tối hôm ấy, tôi biết vì sao tôi lại thắng được nhiều tiền đến thế.
***
Buổi sáng.
Tôi ngồi trước thềm nhà, bố mẹ tôi đã đi tảo mộ, tôi ở nhà không cần đi theo.
- Này em trai!
Giọng con gái trong veo cất lên, cái chị Ngọc Hoa hay Thị Hoa gì đó đã xuất hiện từ lúc nào mà tôi không biết, khi tôi ngẩng đầu lên nhìn theo tiếng gọi thì chị ấy đã đến gần rồi, bước đi nhẹ nhàng như lướt gió.
- Hoa em không mua được hộ đâu chị ơi!
Chị ấy nhìn tôi cười.
- Chị ăn nhãn không?
Tôi vừa mời vừa đưa cái rá về phía chị ấy.
- Không, chị không thích nhãn. Em trai sắp đi rồi hả?
Tôi nhăn mặt.
- Sao chị biết? Mà sao chị cứ gọi em trai, em trai thế, em tên N. nhé.
- Uh, chị thích gọi em trai như vậy cho dễ gần!
- Nhà chị ở đâu đấy? Hôm qua em hỏi người ta, cả cái khu này không có ai tên như chị cả.
- Nhà chị cũng gần đây...
Chị ấy ngồi xuống bậc thềm, cách tôi một khoảng, ban ngày nên tôi thấy cái váy chị ấy màu đỏ sẫm, có nhiều bông hoa màu được thêu lên trên nhìn như kiểu váy người đồng bào vậy, nhưng không phải. Chân chị ấy đi đôi hài màu đỏ tía chứ không phải dép nhựa, tông Lào hay xăng - đan, làn da trắng với môi đỏ, mặt hơi tròn tròn và mái tóc đen nhánh dài chạm bậc thềm, nói tóm lại là một chị đẹp.
- Chị không ăn thật à?
Chị ấy lắc đầu.
- Thế chị qua đây có việc gì ạ, nếu muốn gặp bố mẹ em thì phải chờ đấy.
- Không, chị gặp em thôi.
- Nhưng mà em không biết mua hoa ở đâu đâu, chị nhờ người khác đi. Hôm qua em mua người ta bán cho em hoa cúng đấy.
Tôi tỏ ra khó chịu khi nhớ lại việc ấy, bảo sao người bán lại chạy đi mau vậy, hóa ra lừa cả trẻ con.
- Khi nào về đây nhớ mua bánh đúc nhé em trai, bánh đúc bà L. bán ở đầu làng này rất ngon, lâu lắm rồi chị mới được ăn.
- Hôm qua em cũng mới ăn, có mua hộ chị nhưng không biết nhà chị nên em mang đi cúng luôn rồi. Tôi nhoẻn miệng cười.
- Lần sau em mua hộ chị bánh đúc, chị sẽ trả nhiều tiền.
- À, bánh rẻ mà, có dịp em sẽ mua cho. Mà sao chị không tự đi mua, ra đầu làng có xa đâu?
- Một đứa bé ngoan, này em trai, em thích vàng hay tiền?
- Tiền thì ai cũng thích, hôm qua em có đầy tiền vì thắng xóc đĩa đấy chị, nhưng trẻ con có nhiều tiền cũng không được cầm đâu, đủ mua thứ mình cần là được rồi.
- Chị có rất nhiều vàng, em thích không?
- Vàng á? Em không, bố em bảo được bạc thì sang, được vàng lụi bại, bố em cũng từng bán vàng nhưng bỏ rồi.
- Nếu em thích chị sẽ cho em nhiều, Ba trăm hai mươi nghìn hôm qua chỉ là ít tiền chị trả em mua hoa thôi.
Tôi nhìn chị ấy một cách đầy khó hiểu, việc tôi thắng khi chơi xóc đĩa đã nổi tiếng đến mức cả làng biết hay sao?
Chị ấy lại nhìn tôi cười.
- Em biết nhà chị ở đâu không?
Tôi lắc đầu nhưng mắt vẫn không rời chị ấy.
- Ở kia!
Chị ấy chỉ tay về hướng cái miếu cũ nơi bây giờ đang là mô đất, trên đó vẫn còn mấy chân hương.
- Chị đùa!!!
Tôi cười, cũng không hẳn là cười, tôi đoán là nhăn nhó sẽ đúng hơn.
Vù ù ù... Chỉ trong chớp mắt chị gái xinh đẹp này đứng trên mô đất đằng xa kia rồi quay lại vị trí cũ đang ngồi, tôi cứng người, cái rá đựng trái cây rơi xuống đất.
Á khẩu!!!
- Làm gì mà sợ thế em trai, nhặt lên đi kìa!
Chị ta che miệng cười khúc khích một hồi.
Ôi! Tôi gặp ma thật ư? Sao ma lại không giống lời mô tả của bà tôi hay chúng bạn như thế này? Hay là do người ta gặp ma xấu còn tôi gặp ma đẹp? Nhưng dù xấu đẹp cũng là ma, đều không tốt đẹp gì đâu. Tôi run rẩy nhặt từng quả nhãn vương vãi dưới đất, len lén nhìn chị ma kia, mà sao nhìn không giống ma vậy?
- Ngồi đi em, đứng mãi sẽ mỏi chân đấy, ngồi đi, ngồi đi!
Chị ma đập tay xuống thềm ra hiệu, tôi rón rén ngồi lại chỗ cũ, chân tôi mềm nhũn rồi, tôi nghe thấy cả tiếng tim mình sắp nhảy ra khỏi ngực nữa cơ.
- Đừng có sợ, chị có làm gì em đâu, chị ở đất này bao nhiêu năm, rất lâu trước khi ông nội em tới ở.
Tôi nuốt nước bọt, thấy miệng lưỡi đắng ngắt.
- Chị ở đất này bao lâu rất buồn chán, lúc ông bà nội em còn ở đây đều hay hương khói nhưng từ khi bố em cưới vợ là nhà này bỏ hoang luôn. Chị trông coi hộ nên mới không mất cái gì đấy nhé, em xem, cây ổi kia sai trĩu quả, chín thì rụng, người thân quen hái ăn thì được nhưng trộm cắp không bao giờ nhìn thấy quả.
Tôi ngồi im như pho tượng nhưng não đã hoạt động bình thường trở lại nên cảm thấy đỡ sợ hơn, hơi thở cũng đều dần.
- Chị đã ở đây từ bao giờ hả chị Ma?
- Chị tên Ngọc Hoa nhé, Ngọc Hoa chứ không phải chị Ma.
- Vâng, thế... thế chị Ngọc Hoa chết lâu chưa?
- Cũng lâu rồi chả biết, được mấy năm thì có ông Lê Lợi lên làm vua, lúc đấy làng này mới có vài nóc nhà. Thích nghe không chị kể, cũng lâu chưa nói chuyện với ai. Chị Ma cười, hất hàm hỏi tôi, dĩ nhiên tôi gật.
***
Nhà chị Ngọc Hoa (tức chị Ma như tôi gọi) ở vùng Nam Sách có năm người tất cả, bố mẹ, hai đứa em trai và chị. Nhà chị không đến nỗi nghèo nhưng lúc mười lăm tuổi có người mai mối để chị làm vợ lẽ của một tay phú hào người Tàu, lão ấy cũng ngoài bốn mươi tuổi và đã có đến mấy bà vợ nhưng vẫn thích lấy thêm. Cha mẹ chị không muốn nhưng phận dân đen thấp cổ bé họng, lão kia lại đưa sính lễ hậu hĩnh nên họ hàng cũng vun vào, thôi thì đằng nào cũng phải lấy chồng, gả vào hào môn bố mẹ cũng được nhờ cậy vài phần.
Bố mẹ chị gạt nước mắt tiễn con gái đi, khoảng thời gian đầu bố mẹ chị vẫn được đến thăm bình thường, thấy cuộc sống của con gái có người hầu kẻ hạ cũng yên tâm mãn nguyện. Lão chồng già ấy, từ lúc cưới vẫn không ngủ chung giường với chị đêm nào nhưng luôn mua cho chị những đồ ăn tẩm bổ loại tốt, bố mẹ chị biết chuyện thì cho rằng con rể mải làm ăn và nhiều vợ nên chưa để tâm đến cô vợ trẻ này, nhưng dù sao con mình sống an nhàn, bản thân mình thì lại được cho nhiều tiền của nên cũng vui mừng ra mặt.
Thời điểm ấy loạn lạc liên miên, trong vùng Thanh Hóa có nông dân khởi nghĩa chống giặc Tàu, các nơi khác nhân cơ hội ấy cũng cướp phá quan quân hay phú hào, tình hình thấy không yên. Một tối nọ, sau ngày mẹ chị ghé thăm thì gia nhân mang toàn đồ ăn ngon tới, lão chồng chị cũng đến và ăn cùng chị, ăn uống xong xuôi nói chị mặc đồ đẹp rồi lên kiệu chờ sẵn ngoài sân, ngồi kiệu một đoạn đường chị ngủ thiếp đi, không biết chị đã ngủ bao lâu nhưng khi tỉnh dậy đã thấy mình ngồi trên ghế tựa, tay chân bị trói vào ghế, trong miệng có ngậm củ sâm và bị bịt chặt lại bằng một miếng vải, không thể làm được gì ngoài việc khóc và nhìn lão đạo sĩ độc ác cùng lão chồng khốn kiếp kia đứng bên cạnh khấn vái, làm bùa phép. Sau đó xung quanh chị được xây kín lại. Trong bóng tối chị Ma nghe tiếng đất được đổ xuống. Chị đã hiểu ra, chị sẽ bị chôn sống làm thần giữ của cho bọn Tàu, chị đã bị lừa như thế! Chị đã nghe người ta truyền miệng việc này từ xưa, chị nhớ bố mẹ, chị không muốn chết khi mới ở tuổi mười bảy.
***
- Rồi đống của ấy ra sao hả chị?
Tôi mải nghe quên cả sợ.
- Lão ấy đã chết khi giặc Tàu rút nên không thể quay lại lấy của được. Vật đổi sao dời, con cháu của lão ta nhiều lần mò tới khu này tìm kiếm nhưng không thấy, dạo trước đào con mương ở ngoài kia thì con cháu lão cũng trà trộn vào để tìm kiếm. Mấy năm trước có tay thầy địa lý đến đây xem thế đất nhưng trình độ kém, tìm không ra. Mà cái miếu đúng là phải xây ở chỗ kia kìa!
Chị Ma chỉ tay về một khoảnh đất cách nền miếu độ hơn mươi mét, chỗ đó có một cây mít nhỏ.
- Đào thẳng xuống khi nào thấy quả trứng là tới cửa!
- A! Ra là thế!
- Em thích không, thích thì chị chỉ cách mở cửa, cũng dễ thôi nhưng phải có điều kiện.
- Điều kiện gì thế ạ?
- Nếu em lấy chỗ của ấy, ba thế hệ liên tiếp tính từ thế hệ con - cháu - chắt của em, mỗi đời sẽ có một người chết tươi.
- Ơ! Sao lại thế?
- Cái phép đặt ra là như vậy, không phải con cháu của lão ta mà lấy thì ba đời liền phải đền mạng trước khi mười bảy tuổi. Nhưng chị có thể giúp em là con cháu ruột của em không bị, thế nào?
- Con cháu ruột? Là như nào chị?
- Nghĩa là chỉ có con cháu của em trai em gánh thôi.
- Thế thôi chị ạ, có nhiều tiền của mà chết thì chán lắm, em gái em chết lúc nó còn bé tí, bố mẹ em rất buồn, em không muốn vậy tí nào.
- Tuỳ em, lần tới về ở đây thì nhớ mua bánh đúc nhé, hoa thì chị thích màu đỏ, hoa gì cũng được nhưng phải màu đỏ. Chị sẽ trả tiền, chị giàu mà.
*** - N. dậy, dậy ngay!
Tôi mở mắt ra nhìn thấy mẹ mình đang lay người tôi thật mạnh.
- Cái gì thế mẹ?
- Mày ngủ mơ cái gì mà cứ ú ớ thế?
- Con mơ á? Tôi dụi mắt ngồi dậy.
- Gì mà tiền với tiền, ăn được có mấy đồng bạc mà đã sướng đến mức ngủ nói mớ cơ à?
- Đâu có, mấy giờ rồi mẹ?
- Gà gáy rồi, tí nữa bố mẹ đi tảo mộ, mày cứ ngủ ở nhà khi nào bố mẹ về thì lên chào bà ngoại rồi đi.
- Dạ!
Tôi rời giường đi vệ sinh, bên ngoài trời tờ mờ sáng, bất giác tôi thấy hơi lạnh khi nhìn về phía nền miếu cũ.
